Bu konuda sıkça sorulan soruları ve merak edilen cevapları, kelebekler konusunda ülkemizdeki en yetkin kişilerden biri olan sevgili Ali Atahan'ın bu yayınında bulabilirsiniz arkadaşlar...
Not: Sevgili Atahan'ın burada yayınlayacağımdan haberdar olduğu bu kıymetli tespitleri ve anahtar niteliğindeki önemli ipuçlarını barındıran bu güzel ve özenli yazıyı kendi kaleminden olduğu gibi yayınlıyorum...
"Merhaba,
Maviler özellikle yeni başlayan gözlemciler için oldukça karışık görünür. Kesin tanıya ulaşmak için kanat üstü, kanat altı, habitat ve coğrafik dağılım gerekir çoğu zaman. Polyommatus, Aricia ve Plebejus gruplarını anahatlarıyla ayırmak için kullanılabilecek 4 tane resim ekledim. Grupları istisnaları bulunmakla birlikte genel bilgi olacak şekilde ayırmaya çalıştım. inşallah faydası olur :)"
Resim 1
- Polyommatus dizilimi: Kırmızı renkli çizgi düzenli yay çizer. Bu grupta Plebejus ve Polyommatus cinsi üyeler bulunur.
- Aricia dizilimi: Kırmızı renkli çizgi düzenli olmayıp, ilk 2 benek yayı kırar. Bu grupta A. agestis (çokgözlü esmer), A. artaxerxes (çokgözlü orman esmeri), A. anteros (çokgözlü balkan mavisi), A. torulensis (torul çokgözlüsü), A. isauricus (çokgözlü toros mavisi), A. hyacinthus (anadolu çokgözlüsü), A. teberdinus (teberda çokgözlüsü), A. bassoni bulunur.
Resim 2
- Aricia dizilimi gösteren kelebeklerden, bazal beneği bulunan tek tür A. anteros'tur (çokgözlü balkan mavisi). diğer türlerin ayrımı için turuncu benekler, kanat üstü, dağılım bilgileri gerekir :)
Resim 3
Polyommatus dizilimi gösteren ve mavi ile gösterilen beyaz üçgene sahip olan türleri kabaca 4'e ayırdım burda.
- A: Ön kanatta 2 bazal benek bulunan, arka kanat diskal beneği siyah olan grup. P. icarus (çokgözlü mavi), P. eroides (çokgözlü yalancı eros), P. buzulmavi, P. bollandi (çokgözlü hatay mavisi) vs türleri barındırır. Bu grubun arka kanatta yer alan turuncu sıra enli ve dolgundur.
- B: Ön kanatta bazal benek bulunmayan bu grubun temsilcisi P. thersites (çokgözlü menekşe mavisi) ve P. escheri'dir (çokgözlü eşer mavisi).
- C: A grubu kelebeklere çok benzer ama arka kanat diskal beneği beyazdır. Kanat kenarını oluşturan beyaz saçaklar siyah dikey çizgilerle bölünmüş olup damalı görünüm oluşturur. Çilli maviler diye de adlandırılan bu grupta P. bellargus (çokgözlü gökmavisi), P. ossmar (çokgözlü anadolu çillisi), P. syriacus (çokgözlü levantin mavisi), P. corydonius (çokgözlü yalancı çilli) ve P. coridon (çokgözlü çilli mavi) bulunur. Kanat üstü detayları tür tanısına götürür.
- D: Arka kanat kenarında yer alan turuncu sıra silik veya ensiz dar bir görünüme sahiptir. Diğer özellikler P. icarus'a benzer. Bu grupta P. cornelius (çokgözlü küçük turan mavisi), P. aedon (çokgözlü edon mavisi) ve P. myrhha (çokgözlü büyük turan mavisi) bulnur.
Resim 4
Beyaz üçgen bulunmayan bu kelebeklerde, arka kanat turuncu sıra ile postdiskal siyah benek sırası arasındaki boşluğun (kırmızı çizgi ile gösterilen) özellikleri tanımda yardımcıdır.
- A: turuncu sıra ile benek arası temizdir. turuncu sıra zayıf izlenir. Bu grupta P. amandus (çokgözlü amanda) yer alır.
(B ve C'deki kelebekler Plebejus (esmergöz) cinsi üyeleridir)
- B: Turuncu sıranın hemen iç kısmında, siyah benek sırası ile arayı dolduran beyaz bölge izlenir. Bu grubun temsilcisi P. pylaon'dur (anadolu esmergözü). Nadiren turuncu alan içerisinde tek mavi benek bulunur.
- C: Arayı dolduran beyaz bölge içeren bu grubun özelliği, turuncu sıra içerisinde mavi benekler bulunur. Bu grupta P. argus (gümüş lekeli esmergöz), P. idas (esmergöz), P. argyrognomon (avrupalı esmergöz), P. loewii (çokgözlü gümüş mavi), P. eurypilus (doğulu esmergöz) bulunur..
Yayın Sahibi: Ali Atahan
- Tespit Tarihi: 2013-06-09
- Yüklenme Tarihi: 09-06-2013
- Görüntülenme Sayısı: 1688
- Gözlem Lokasyonu: Merkez, Hatay, Türkiye
- Şehir: Hatay
- Ülke: Türkiye
- Ekipman(Gövde): Canon EOS 60D
- Ekipman(Lens):
Harikulade bir bilgi kaynağı ve harikulade bir sunum. Sağ olasın Ali hocam, çok teşekkür ederiz, paylaşım için teşekkürler. Ali Atahan hocamıza da ayrıca saygı ve selamlarımı iletirim.. Sevgi ve selamlarımla..
Lazım olduğunda kolayca ulaşabilmek için, bu güzel sunumu favorilerime de ekledim..
emeklerine sağlık Ali abi. selamlarımla...
Ali Hocam,değerli bir bilgi..paylaşım için teşekkürler... selamlarımla...
izleyelim öğrenelim bu değerli katkılar için çok teşekkür ederim ali bey selam ve saygılarımla
Bu tarz paylaşımlar çok iyi,sayın Atahan a ve Ali bey sizlere çok teşekkürler devamı dileklerimle.
Ali Atahan'ın hangi yayını peki Kitap mı, broşür mü, bilimsel bir makale mi Çalışma harika El altında olmalı her an da Aklımda kalmaz şu an benim :) Ellerine sağlık
Favorilerine eklersen elinin altında olur ağam.. ;) hemen fotonun üzerinde sol köşede tıklamanı bekliyor.. :)
valla süleyman abi aslında bilimsel bir makale kadar kıymetli bu yazı bence ama sanırım bilimsel bir yayın değil... sevgili atahan yıllar önce, kelebek sitesi adameros'ta bir köşe yazısı olarak yayınlamış... ben de kendisini aradım geçen gün; bu yazıyı doğalhayat sitesinde paylaşmak istiyoruz, ne dersin dedim; sağolsun bizi kırmadı... bu vesile ile kendisine tekrar teşekkür ediyoruz... :) selamlar...
Bu bilgilere bayılıyorum.Hocam ellerinize emeklerinize sağlık.
Bu arada sevgili Atahan'a da çok teşekkür ediyoruz.....