Arkadaşıma Gönder:

Milas'ın Labraunda antik kenti içerisinde çektiğim bu türün yöresel adını bana orada çalışan görevli söyledi. Onlar Diliçıkık veya Domuz topalağı diyorlar.

Yöresel adı: Diliçıkık, Domuz topalağı (Milas, Labraunda antik kenti)

Cyclamen mirabile yalnızca Güneybatı Anadolu'da bulunur ve sonbaharda çiçek açar. Çiçeklenme döneminde ya yapraksızdır ya da yaprakları yeni yeni gelişmeye başlamıştır. Diğer siklamen türlerinin çoğuna göre küçük olan çiçekleri pembe ya da beyazımsı pembe renklidir; petallerinin dibinde koyu mor lekeler bulunur. Ender olarak bitkinin beyaz formlarına da rastlanır. Çiçeklerinin hindistan cevizini anımsatan kokusu diğer siklamen türlerinde bulunmayan bir özelliktir. Bir başka karakteristik özelliğiyse, çiçek parçalarının genellikle belirgin bir şekilde dişli ya da uçlarının çentikli olmasıdır. Yuvarlak yapraklanın kenarları dalgalıdır. Yaprakların üst yüzeyi gümüşi desenli koyu yeşil, alt yüzeyi ise koyu kırmızı-mor renklidir. Bazı C. mirabile formları, yapraklarının üst yüzeyine özellikle sonbaharda, yapraklar henüz gençken hakim olan kırmızımsı renk nedeniyle çok çekicidir. Dış yüzeyi kalın ve pürüzlü olan yumruları, tabandan bir daire etrafında çıkan oldukça kalın kökleriyle dikkat çeker. Bu nedenle, pürüzsüz bir yüzey ve tabanının ortasından küme halinde çıkan köklere sahip C. cilicium yumrularıyla C. mirabile yumruları arasında büyük farklılık vardır.

C. mirabile genel olarak Muğla, Aydın ve Denizli il sınırları içinde ve biraz doğuda lsparta, Eğirdir Gölü'nün hemen batısında da yayılış gösterir. C. mirabile'ye en çok benzeyen siklamen türü olan C. cilicium da sonbaharda çiçek açar. Bu iki türün çiçekleri şekil olarak birbirlerine benzemekle birlikte, C. cilicium çiçeklerinin petalleri genellikle belirgin bir şekilde çentikli değildir ve daha çok bala benzeyen tatlı bir koku salgılar. Ayrıca, C. cilicium'un genel yayılış alanı C. mirabile'nin doğusunda kalır ve dolayısıyla yetişme alanları örtüşmez.

İlk kez 1906 yılında keşfedilen C. mirabile, 1980'li yıllara kadar tekrar bulunamamıştır. Daha sonra 1970'li yıllarda yüzbinlercesi yanlışlıkla toplanmış ve C. hederifolium adıyla ihraç edilmiştir. Bu durum dikkatlerin Türkiye'deki doğal soğanlı bitki ticaretine çevrilmesine ve doğa koruma örgütlerinin harekete geçmesine neden olmuştur.

C. mirabile yaklaşık 300 ve 1600 metreler arasında, çalılık ve kayalık yerlerde ya da dikenli yapraklı kermes meşesiyle (Quercus coccifera) karışık seyrek kızıl çam (Pinus brutia) ormanlarında yetişir. 

Mevsime bağlı olarak, Eylül ve Kasım ayları arasında herhangi bir zamanda çiçek açar. Bitkinin tür adı "mirabile", "harika, şaşırtıcı" anlamına gelir ve bitkiye çok çekici yaprakları nedeniyle verilmiştir.

Kaynak: Mathew, B. ve Özhatay, N. (2001). The Cyclamen of Turkey (Türkiye'nin Siklamenleri). London: The Cyclamen Society.

Kullanıcı Serdar Aslan
Image

Gazi Üniversitesi Biyoloji Bölümü mezun olduktan sonra, yine Gazi Üniversitesi'nde botanik alanında yüksek lisans yaptım. Şu an Düzce Üniversitesi Orman Fakültesi'nde görev yapmaktayım.

8 Yorum

  1. Image

    Oldukça güzelmiş. Elinize sağlık..

  2. Image

    değerli bilgileri ile çok güzel tespit.bir çok Cyclamen gördüm ama yaprakları bu denli güzel olanını ilk defa.emeklerinize sağlık Serdar bey.selamlarımla.

  3. Image

    Doyurucu bilgiler için ayrıca teşekkürler hocam. Ellerin dert görmesin.

  4. Image

    detay bilgi ve fotoğraf çok güzel, teşekkürler Serdar Bey..

  5. Image

    Bu güzellikleri de dogadan koparip,saksilara aktariyoruz ya,biz insan türüne ne diyeyim bilemiyorum artik.Hayvanlari evcillestirmemiz yetmiyor,cicekleri de evcillestirdik ,sevgiler

  6. Image

    Emeğine sağlık Serdar Hocam

  7. Image

    Açıklamaları bilgileri ile birlikte harika bir tespit olmuş Serdar hocam. Çok güzel.. Ellerinize sağlık, selamlarımla..

  8. Image

    Sizin siklamenleri kaçırmışım Serdar hocam. Endemik güzellerimiz çok güzel görünüyorlar. Yayılışı giderek genişliyor. Benim de bu ay Bağbahçe dergisinde Afyon!un C. mirabile'lerini konu alan yazım yayınlandı. Henüz Tekzen'e gidip alma fırsatı bulamadım. Diliçıkık, domuzturpuna göre daha sempatik bir isimmiş. Selamlarımla.

Tespit İçin Tür Önerileri

Tür Tanımı Kullanıcı
Cyclamen mirabile (Domuzturpu) Serdar Aslan
Cyclamen mirabile (Domuzturpu) Bedri Kalemci
Cyclamen mirabile (Domuzturpu) Özgür KOÇAK

İlgili Tespitler